ලංකාවට මොකද මේ එකපාරටම උනේ???

"දිට්වා" කුණාටුවෙන් රටම කැලඹෙයි: මහා ව්‍යසනයක සුලමුල

ඇත්තටම කිව්වොත් දැන් දවස් ගාණක ඉඳන් අපේ රට මුහුණ දීලා ඉන්නේ හිතාගන්නවත් බැරි තරම් ලොකු විපතකට. "දිට්වා" කියලා නම් කරපු මේ දරුණු සුළි කුණාටුව නිසා මුළු රටම අනිත් පැත්ත පෙරලිලා වගේ තමයි දැන් තියෙන්නේ. මේක නිකන්ම වැස්සක් නෙවෙයි, ඉතිහාසයේ වෙච්ච දරුණුම විනාශයක් විදියටයි හැමෝම මේක දකින්නේ.

1. මොකක්ද මේ වෙලා තියෙන්නේ?

මේ කුණාටුවත් එක්ක ආපු ධාරාණිපාත වැස්ස දවස් ගණන් එක දිගට ඇද හැලුණා. ඒකේ ප්‍රතිඵලයක් විදියට කඳුකර ප්‍රදේශවල දරුණුම නායයෑම් සිද්ධ වුණා වගේම පහත් බිම් ඔක්කොම වගේ යට වෙලා ගියා.

දැනට ලැබෙන ආරංචි මාර්ගවලට අනුව මිනිස් ජීවිත 200කට වඩා අපිට අහිමි වෙලා ඉවරයි. ඒ වගේම තවත් 220කට වැඩි පිරිසක් අතුරුදන් වෙලා ඉන්නවා. ඒ කියන්නේ ඒ අය පස් කඳු යට වැළලිලද, වතුරට ගහගෙන ගිහින්ද කියලා තාම හොයාගන්න බැරි වෙලා. මේ සංඛ්‍යා තවත් වැඩි වෙන්න පුළුවන් කියලයි බය හිතෙන ආරංචිය තියෙන්නේ.

2. කඳුකරයට වෙච්ච විනාශය (නායයෑම්)

මේ පාර ලොකුම පහර වැදුනේ අපේ කඳුකර පැතිවලට. විශේෂයෙන්ම බදුල්ල, මහනුවර, කෑගල්ල සහ රත්නපුර පැතිවල තත්වය හරිම භයානකයි.

• සමහර ගම්මාන පිටින්ම පස් කඳු කඩාගෙන වැටිලා යට වෙලා. රෑ නින්දේ හිටපු අහිංසක මිනිස්සු ගෙවල් එක්කම පස් වලට යට වුණා.

• මේ නායයෑම් නිසා පාරවල් බ්ලොක් වෙලා, ගම්මාන කොටු වෙලා තියෙන්නේ. ඒ අයට උදව් කරන්න යන එකත් හරිම අමාරු වැඩක් වෙලා තියෙනවා මොකද තාම පස් කඳු කඩාගෙන වැටෙන හින්දා.

3. පහත් බිම් සහ කොළඹ තත්වය (ගංවතුර)

කඳුකරේ නාය යද්දි, කොළඹ ඇතුළු පහත් බිම් ටික ගංවතුරෙන් යට වෙලා.

• කැලණි ගඟ, කළු ගඟ ඇතුළු ප්‍රධාන ගංගා ඔක්කොම පිටාර ගිහින්.

• කොලොන්නාව, වැල්ලම්පිටිය, ගම්පහ වගේ පැතිවල සමහර ගෙවල්වල වහලෙට එනකම් වතුර පිරිලා. මිනිස්සු දවස් ගාණක් වහලවල් උඩට වෙලා බඩගින්නේ උදව් ඉල්ලන තත්වයක් තිබුණේ.

• දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය ඇතුළු ප්‍රධාන පාරවල් ගොඩක් වතුරෙන් යට වෙලා නිසා ගමනාගමනය සම්පූර්ණයෙන්ම අඩාල වෙලා.

4. අනාථ වෙච්ච ජීවිත සහ කඳවුරු

මේ වෙද්දි ලක්ෂ ගණනක් මිනිස්සුන්ට තමන්ගේ ගෙවල් දොරවල් දාලා යන්න වෙලා.

• 150,000කට වැඩි පිරිසක් පාසල්වල, පන්සල්වල හදපු ආරක්ෂිත කඳවුරුවල ඉන්නේ.

• මේ අයට අඳින්න ඇඳුමක්, බොන්න වතුර ටිකක්වත් හරියට නැති වෙලාවල් තියෙනවා.

• ගොඩක් පැතිවලට කරන්ට් එක නෑ, වතුර නෑ. ටෙලිෆෝන් සිග්නල් වැඩ කරන්නෙත් නෑ. ඉතින් තමන්ගේ නෑදෑයෝ ගැන තොරතුරක්වත් දැනගන්න බැරුව මිනිස්සු අන්ත අසරණ වෙලා ඉන්නේ.

5. බේරා ගැනීමේ මෙහෙයුම් කොහොමද?

මේ වෙලාවේ අපේ ත්‍රිවිධ හමුදාව (ආමි එක, නේවි එක, එයාර් ෆෝස් එක) සහ පොලීසිය ලොකු සටනක් දෙනවා මිනිස්සුන්ව බේරගන්න.

• බෝට්ටු දාගෙන ගිහින් වතුරට කොටු වෙච්ච අයව බේරගන්නවා.

• හෙලිකොප්ටර් වලින් ගිහින් කෑම පාර්සල් දානවා.

• ඒත් දිගටම වැස්ස තියෙන නිසා සහ මීදුම නිසා හෙලිකොප්ටර් යවන්නත් අමාරු වෙලා තියෙනවා. ඉන්දියාවෙනුත් නැව් සහ බඩු එවලා උදව් කරනවා කියලා ආරංචියි.

6. තවම අවදානම ඉවර නෑ

"දිට්වා" කුණාටුව ලංකාවෙන් ඈතට ගියත්, ඒකෙන් ඇද ගත්ත වලාකුළු නිසා තවම වැස්ස ඉවර නෑ. කාලගුණේ අය කියන්නේ තව දවස් කීපයක් යනකම් මේ වැස්ස තියෙන්න පුළුවන් කියලා. ඒ කියන්නේ දැනට තියෙන වතුර බහින්න තව කල් යයි. නායයෑම් අවදානම තාම තියෙනවා.

අවසාන වශයෙන් කියන්න තියෙන්නේ:

මේක මුළු රටම එකතු වෙලා මුහුණ දෙන්න ඕන වෙලාවක්. ඔයා ඉන්න ප්‍රදේශය ආරක්ෂිත නම්, පුළුවන් විදියට විපතට පත් වෙච්ච අයට උදව් කරන්න බලන්න. වතුර බෝතලයක්, ඇඳුමක් හරි ලොකු දෙයක් මේ වෙලාවේ. ඒ වගේම ගංගා අයිනේ ඉන්න අයයි, කඳුකරේ ඉන්න අයයි තාම පරිස්සමෙන් ඉන්න ඕන.

"දිට්වා" කුණාටුවේ බලපෑම මේ වෙද්දි මුළු ලංකාවටම වගේ දැනිලා තියෙන්නේ. ඔයා අහපු විදියටම, දිස්ත්‍රික්ක මට්ටමින් සහ විශේෂයෙන්ම "අධි අවදානම්" (High Risk) කලාප ගැන සවිස්තරාත්මක වාර්තාවක් මම පහළින් සකස් කළා.

මේ තොරතුරු කොටස් 3කට බෙදලා තියෙන්නේ:

1. නායයෑම් අවදානම (කඳුකර ප්‍රදේශ)

2. ගංවතුර අවදානම (පහත් බිම්)

3. වැව් පිටාර ගැලීම් සහ සුළං අවදානම (වියළි කලාපය)

---

1. දැඩි නායයෑම් අවදානම ඇති දිස්ත්‍රික්ක (කඳුකරය)

ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධානය (NBRO) විසින් මෙම දිස්ත්‍රික්කවලට "රතු නිවේදන" (ඉවත් වීමේ අනතුරු ඇඟවීම්) නිකුත් කර ඇත.

• බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය (ඉතා දරුණුයි):

  • අවදානම් ස්ථාන: හාලිඇල, පස්සර, ඇල්ල සහ හපුතලේ ප්‍රදේශ.

  • තත්වය: පස්සර - බදුල්ල පාරේ ස්ථාන කිහිපයක් ගිලා බැහැලා. බදුල්ල - කොළඹ පාරේ හල්දුම්මුල්ල හරියෙන් පස් කඳු වැටීමේ අවදානම වැඩියි.

• මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: පහළ කඩුගන්නාව (කොළඹ - නුවර පාර), ගම්පොල, නාවලපිටිය සහ උඩදුම්බර.

  • තත්වය: පහළ කඩුගන්නාව ප්‍රදේශය දැනටමත් අවදානම් නිසා වාහන ගමනාගමනයට සීමා පනවලා තියෙන්නේ. විකල්ප මාර්ග පාවිච්චි කරන්න වෙනවා.

• කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: අරණායක (සාමසර කන්ද අවට), බුලත්කොහුපිටිය, යටියන්තොට, රඹුක්කන.

  • තත්වය: අරණායක පැත්තේ ජනතාව මේ වෙද්දිත් කඳවුරු වලට යොමු කරලා තියෙන්නේ. කඳු පාමුල ඉන්න අය ගොඩක් පරිස්සම් වෙන්න ඕන.

• රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: කලවාන, ඇහැළියගොඩ, කුරුවිට, රත්නපුර නගරය අවට කඳු බෑවුම්.

  • තත්වය: නායයෑම් වගේම කළු ගඟ පිටාර ගැලීම නිසා ද්විත්ව තර්ජනයක් තියෙනවා.

• නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: වලපනේ, හඟුරන්කෙත, කොත්මලේ.

  • තත්වය: දැඩි මීදුම සහ ගල් පෙරළීම් නිසා හැටන් - නුවරඑළිය පාරේ වාහන එලවන එක අනතුරුදායකයි.

---

2. දැඩි ගංවතුර අවදානම ඇති දිස්ත්‍රික්ක (පහත් බිම්)

ගංගා පිටාර ගැලීම නිසා පහත දිස්ත්‍රික්කවලට දැඩි බලපෑම් එල්ල වී ඇත.

• කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: කොලොන්නාව, වැල්ලම්පිටිය, කඩුවෙල, හංවැල්ල, පාදුක්ක.

  • තත්වය: කැලණි ගඟේ ජල මට්ටම "මහා ගංවතුර" මට්ටමේ තියෙන්නේ. මේ ප්‍රදේශවල පහත් බිම් සම්පූර්ණයෙන්ම යට වෙලා.

• ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: ජා-ඇල, වත්තල, කැලණිය, බියගම, දොම්පේ.

  • තත්වය: අත්තනගලු ඔය පිටාර ගැලීම නිසා ගම්පහ නගරයට එන පාරවල් කිහිපයක් යට වෙලා. අධිවේගී මාර්ගයේ කඩවත පිවිසුම අවට වතුර පිරිලා.

• කළුතර දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: බුලත්සිංහල, පාලින්දනුවර, මිල්ලනිය, දොඩංගොඩ.

  • තත්වය: කුකුළේ ගඟ සහ කළු ගඟ පිටාර ගැලීමෙන් අතුරු මාර්ග රැසක් අවහිරයි.

• ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: නෙළුව, තවලම, බද්දේගම, නාගොඩ.

  • තත්වය: ගිං ගඟේ වතුර මට්ටම තාම ඉහළ යමින් තියෙන්නේ. වක්වැල්ල පාර සමහර තැන් වලින් යට වෙලා.

• මාතර දිස්ත්‍රික්කය:

  • අවදානම් ස්ථාන: අකුරැස්ස, අතුරලිය, මාලිම්බඩ, කඹුරුපිටිය, තිහගොඩ.

  • තත්වය: නිල්වලා ගඟ පිටාර ගැලීම නිසා අකුරැස්ස - මාතර පාර තැන් කිහිපයකින් යට වෙලා. පානදුගම පැත්තේ අයට ගොඩක් අවදානම්.

---

3. වැව් පිටාර ගැලීම් සහ සුළං (උතුරු මැද සහ වයඹ)

මේ ප්‍රදේශවලට තද සුළං සහ මහා වැව් වාන් දැමීමේ තර්ජන ඇත.

• පොළොන්නරුව සහ අනුරාධපුරය:

  • පරාක්‍රම සමුද්‍රය, කලා වැව, රාජාංගනය ඇතුළු ප්‍රධාන ජලාශවල වාන් දොරටු විවෘත කරලා.

  • මේ නිසා කලා ඔය සහ මහවැලි ගඟ අවට පහත් බිම්වල (සෝමාවතිය පැත්ත වගේ) ගංවතුර තත්වයක් තියෙනවා.

• පුත්තලම සහ හලාවත: දැඩුරු ඔය පිටාර ගැලීම නිසා හලාවත ප්‍රදේශයේ සමහර ගම්මාන කොටු වෙලා.

---

විශේෂයෙන්ම පරිස්සම් විය යුතු ප්‍රධාන පාරවල් (Road Blocks)

1. කොළඹ - නුවර පාර (A1): පහළ කඩුගන්නාව අවදානම් නිසා වහන්න ඉඩ තියෙනවා. කුරුණෑගල පාර පාවිච්චි කරන්න.

2. දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය (E01): වැලිපැන්න සහ කොක්මාදුව පිවිසුම් (Interchanges) අසල වතුර පිරීම නිසා වාහන ඇතුළු කිරීම අපහසුයි.

3. හැටන් - නුවරඑළිය පාර: ගල් පෙරළීම් සහ පස් කඳු කඩාවැටීම් බහුලයි.

4. රත්නපුර - පානදුර පාර: ගංවතුර නිසා ස්ථාන කිහිපයකින් අවහිර වෙලා.

1. ප්‍රධාන මාර්ගවල තත්වය (Road Updates)

• කොළඹ - නුවර පාර (A1): පහළ කඩුගන්නාව ප්‍රදේශයෙන් පස් කඳු කඩා වැටීමේ අවදානම නිසා පාර තාවකාලිකව වහලා තියෙන්නේ. නුවර යනවා නම් කුරුණෑගල හරහා යන පාර පාවිච්චි කරන්න කියලා පොලීසිය කියනවා.

• දක්ෂිණ අධිවේගී මාර්ගය (E01): වැලිපැන්න සහ කඩුවෙල පිවිසුම් (Interchanges) ආශ්‍රිතව වතුර පිරිලා නිසා පොඩි වාහනවලට ඇතුළු වෙන්න අමාරුයි. හදිසි ගමන් විතරක් යන්න කියලා තමයි කියන්නේ.

• රත්නපුර ප්‍රදේශය: රත්නපුර නගරය සහ ඒ අවට ප්‍රධාන පාරවල් රැසක් කළු ගඟ පිටාර ගැලීම නිසා යට වෙලා. ඇහැළියගොඩ හරියෙනුත් හයිලෙවල් පාරට බාධා වෙලා තියෙනවා.

2. ගංගා පිටාර මට්ටම් (River Levels)

• කැලණි ගඟ: නාගලගම් වීදියෙන් මහා ගංවතුර මට්ටමට ඇවිත් තියෙන්නේ. කොළඹ අවට පහත් බිම්වල ඉන්න අය ගොඩක් පරිස්සම් වෙන්න ඕන.

• නිල්වලා ගඟ (මාතර): තවම වතුර මට්ටම වැඩි වෙමින් පවතිනවා. අකුරැස්ස, කඹුරුපිටිය පැතිවල අයට අවදානම්.

• ගිං ගඟ (ගාල්ල): බද්දේගම හරියෙන් වතුර මට්ටම ගොඩක් වැඩි වෙලා.